Save time 2 Friday Date 22 January 2016

Diary notes.

knowledge.

เด็กที่มีความต้องการพิเศษ Children with special needs

เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ ( Early childhood with special needs )

ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

     ทางการแพทย์ 

     ทางการศึกษา

ทางการแพทย์

      มักจะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า " เด็กพิการ " หมายถึง เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสียสมรรถภาพ อาจเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย สูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ

ทางการศึกษา

       เด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึง เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้แต่งต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล

สรุปได้ว่าเด็กที่มีความต้องการิเศษ หมายถึง

    1. เด็กที่ไม่อาจพัฒนาความสามารถได้เท่าที่ควรจากการให้การช่วยเหลือ และการสอนตามกติ

    2. มีสาเหตุจากสภาพความบกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์

    3. จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือ บำบัด และฟื้นฟู

    4. จัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับลักษณะและความต้องการของเด็กแต่ละบุคคล

พฤติกรรมและพัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

     พัฒนาการ เป็นการเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆ รวมทั้งตัวบุคคล

และทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

      เด็กที่มีความบกพ่องทางพัฒนาการ คือเด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน โดยอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้านหรือทุกด้าน ซึ่งพัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าตามไปด้วย

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก

     ปัจจัยด้านชีวภาพ

     ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด 

     ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด

     ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด

1. พันธุกรรม เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ชั่วระยะไม่นานหลังเกิด มักมีลักษณะผิดปกติแต่กำเนิดร่วมด้วย เช่น โรคปากแหว่งเพดานโหว่ Cleft Lip / Cleft Palate โรคธาลัสซีเมีย ผิวเผือก Albinism ท้าวแสนปม Neurofibromatosis ไวรัสตับอักเสพบี ดาวน เป็นต้น

                              

ที่มารูปภาพ http://www.thaiclinic.com/thalassemia.html และ http://www.thaiclinic.com/thalassemia.html

2. โรคของระบบประสาท เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการส่วนใหญ่มักมีอาการ หรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย ที่พบบ่อยคือ อาการชัก

3. การติดเชื้อ การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดจะน้อย ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต การได้ยินบกพร่อง เป็นต้อกระจก นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่นสมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง

4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ

5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด การเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน

6. สารเคมี 

          ตะกั่ว เป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด พบในรอยเชื่อมกระทะ หม้อก๊วยเตี๋ยวสแตนเลส  อาการจะซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวหมองคล้ำเป็นจุดๆ ภาวะตับเป็นพิษ ระดับสติปัญญาต่ำ เป็นต้น

           

          แอลกอฮอล์ ส่งผลให้น้ำหนักแรกเกิดน้อย มีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก พัฒนาการของสติปัญญามีความบกพร่อง เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ โรคที่พบ คือ

     โรค Fetal Alcohol Syndrome, FAS เกิดจากแม่ดื่มเหล้าขณะตั้งครรภ์ 

ที่มารูปภาพ http://kidstoadopt.org/adoption-resources/medical-conditions/about-fetal-alcohol-syndrome/

อาการ

• ช่องตาสั้น
• ร่องริมฝึปากบนเรียบ
• ริมฝีปากบนยาวและบาง
• หนังคลุมหัวตามาก 
• จมูกแบน
• ปลายจมูกเชิดขึ้น

      โรคนิโคติน เกิดจากแม่ดูดบุหรี่ขณะตั้งครรภ์ 

อาการ

• น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์
• เพิ่มอัตราการตายในวัยทารก
• สติปัญญาบกพร่อง
• สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหสด้านการเข้าสังคม

7. การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม รวมทั้งการขาดสารอาหาร ยังไม่ใช่สาเหตุหลักที่ก่อให้เกิดความบกพร่อง

8. สาเหตุอื่นๆ เช่น อุบัติเหตุ

     

      อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒาการ มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจพบมากกว่า 1 ด้าน และปฏิกิริยาสะท้อน ( primitive reflex ) ไม่หายไปแม้จะถึงช่วยอายุที่ควรหายไป คือก่อน 1 ขวบ

แนวทางการวินิจฉัยเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. การซักประวัติ
    1.1 โรคประจำตัว โรคทางพันธุกรรม
    1.2 การเจ็บป่วยในครอบครัว
    1.4 ประวัติฝากครรภ์
    1.5 ประวัติเกี่ยวกับการคลอด
    1.6 พัฒนาการที่ผ่านมา
    1.7 การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง
    1.8 ปัญหาพฤติกรรม
    1.9 ประวัติอื่นๆ

   เมื่อซักประวัติแล้วจะสามารถบอกได้ว่า

• ลักษณนะพัฒนาการล่าช้าเป็นแบบคงที่ หรือถดถอย
• เด็กมีระดับพัฒนาการช้าหรือไม่ อย่างไร อยู่ในระดับไหน
• มีช้อบ่งชี้ว่ามีสาเหตุจากโรคทางพันธุกรรมหรือไม่
• สาเหตุของความบกพร่องทางพัฒนาการนั้นเกิดจากอะไร
• ขณะนี้เด็กได้รับการช่วยเหลือและฟื้นฟูอย่างไร

2. การตรวจร่างกาย

2.1 ตรวจร่างกายทั่วๆ ไปและเจริญเติบโต

2.2 ภาวะตับม้ามโต

2.3 ผิวหนัง

2.4 ระบบประสาทแะวัดรอบศีรษะด้วยเสมอ

2.5 ดูลักษณะของเด็กที่ถูกทารุณกรรม (child abuse)

2.6 ระบบการองเห็นและการได้ยิน

3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ

4. การประเมินพัฒนาการ

• แบบไม่เป็นทางการ

     การประเมินที่ใช้ในเวชปฏิบัติ

• แบบทดสอบ Denver ll
• Gesell Drawing Test
• แบบประเมินพัฒนาการเด็ตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็ก อายุแรกเกิด - 5 ปี สถาบันราชานุกูล

Skill

      เกมส์ เพื่อรูปร่างที่สวยงาม

          คำถาม
              1. ถ้าคุณเคยเล่นฟิตเนส แล้วเกิดไม่ได้เล่นมีสาเหตุมาจากอะไร?
              2. ถ้าวันหนึ่งคุณเกิดอยากเล่นอีก แต่ไม่สามารถกลับไปเล่นที่เดิมได้คุณจะเลือกสถานที่ใหม่เป็นอย่างไร?
              3. เทรนเนอร์ในความคิดของคุณ จะมีลักษณะอย่างไร
              4. เพลงที่ฟิตเนสมักเปิด คือเพลงอะไร


แบบทดสอบวัดระดับสติปัญญา

       
         วิธีการ  ให้วาดรูปตามแบบที่กำหนด 

         การแปลผลแบบทดสอบ

             วิธีวัด IQ ลูกแบบง่ายๆ ด้วย Gesell drawing test เป็นการวัดความสามารถทางกล้ามเนื้อมือ และการทำงานประสานกันของตากับมือตามระดับอายุที่ควรจะเป็น ซึ่งเป็นทักษะที่บ่งชี้ถึงระดับสติปัญญาหรืออายุสมองได้แบบคร่าวๆ 

                ยกตัวอย่าง...หากลูกของเราอายุจริง 8 ปี แต่สามารถวาดรูปได้ถึงรูปที่ 7 โดยที่รูปที่ 8 เป็นต้นไปวาดไม่ได้หรือไม่สมบูรณ์ แสดงว่าอายุสมองของลูกอยู่ที่ระดับ 7 ปี เป็นต้น

                

     หมายเหตุ

                การทดสอบนี้เป็นวิธีคัดกรองแบบหยาบๆ เท่านั้น ไม่ได้บอกระดับ IQ ที่แท้จริง เพราะวัดเฉพาะความสามารถของกล้ามเนื้อมือ ดังนั้น ถ้าลูกทำไม่ได้ก็ไม่ต้องตกใจ แต่ลองฝึกฝนลูกเรื่องกล้ามเนื้อมือให้มากขึ้น หรือถ้าลูกมีปัญหาการเรียนหรือพัฒนาการร่วมด้วย ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ (หมอไปป์ แฮปปี้คิดส์)